–भरत पोखरेल
नारायण गोपालले कुनै गाएका थिए,– ‘मलाई नसोध कहाँ दुख्छ घाउ…. ?’ यो उनको प्रेम पीडा हुनसक्छ तर ‘अस्मिता’ उपन्यास भने पूरै राष्ट्रको पीडा उजागर गर्न सफल बनेको छ ।
यो पुस्तक पढ्न सजिलो छ, सरल र शिष्ट भाषाशैलीमा लेखिएको छ । देशका विभिन्न क्षेत्रका घाउचोटहरु उपन्यासले समेट्ने प्रयास गरेको छ । देशमा विद्यमान कुशासनलाई यसले प्रष्टसँग व्याख्या गरेको छ । सत्तासिनहरु सत्तामा पुगेपछि मात्तिने र पात्तिने विषयबस्तु कथाको माध्यमबाट पाठकलाई बुझाउन खोजिएको छ । गरिब, दलित र जनजातिलाई धर्म परिवर्तन गराउन खेलिएको खेल पनि यहाँ समावेश छ । होली वाइन खाएर क्रिश्चियानिटी बढाएका नेताहरुलाई ‘अस्मिता’ ले कठोर व्यङ्ग्य प्रहार गरेको छ ।
पार्टीका लागि घरपरिवार त्यागेर लागेका इमान्दार कार्यकर्ताहरु पछि पर्ने तर नेताको वरपर घुमेर रिझाउनेहरु सत्तामा पुग्ने खेल राजनीतिमा बढ्दै गएको सत्यतालाई उपन्यासले उजागर गरेको छ । उपन्यासकार के.आर. दाहालका हातहरु इन्जिनियरिङ्ग पेशामा लागेर रेखा कोर्न अभ्यस्त थिए तर तिनै नक्शा कोर्ने हातले भाषा साहित्यमा कलम चलाएर यतिखेर तमाम नेपालीलाई चकित पारेका हुन् ।
राजनीति भनेको ठूलाबडाले कमाईखाने पेशा हो । सेवा छैन भन्ने व्यङ्ग्य गरिएको छ । त्यस्तै सिंहदरबार र वालुवाटारमा बस्नेहरु पनि सुखी छैनन्, दुःखका साथ जीवन बिताएका छन् भन्ने सन्देश ‘अस्मिता’ ले प्रदान गरेको छ ।
यो उपन्यासमा धेरै राम्रा पक्षहरु छन् । तर कतै केही अझै थप गरेको भए सुनमा सुगन्ध हुने थियो । जस्तै हिन्दूधर्म नासिदै जानु र इसाई धर्म फैलदै जानुमा सत्ताधारीहरुको ठूलो कमजोरी हो । यसको समाधान पनि पक्कै छ । यसमा लेखकले हिन्दूधर्म जोगाउन खोजी गरे जस्तो देखिन्छ तर त्यसको बाटो पहिल्याउन नसके जस्तो लाग्छ । त्यस्तै इशाइहरु संगठित रुपमा धर्म परिवर्तन गराउन जुर्मुराएका छन् । र हिन्दूहरु त्यसलाई रोक्न असफल भएका छन् । यो सभ्यतालाई उपन्यासले छोएको छ तर गहिराईमा भने पुग्न सकेको छैन ।
‘अस्मिता’ उपन्यासले विविध पक्षहरु समेटेको हुनाले एकपटक सबैले पढ्दा ज्ञानको उर्जा थपिने छ । सरल ढंगले वास्तविक तथ्य पुस्तकमा उतार्न सफल लेखक डा.के.आर. दाहाल आगामी दिनमा अझ राम्रा कीर्तिहरु प्रकाशन गर्न सकून् यही मेरो शुभकामना छ ।
