के हो मैसमी रुघाखोकी ? यस्ता छन् लक्षण र बँच्ने उपाय

काठमाडौँ, माघ ३ । अहिले जाडो मौसम चलिरहेको छ । यद्यपी, मौसम परिवर्तनको संकेत पनि देखिएका छन् । पछिल्ले समय विशेषगरि राजधानी उपत्यकामा मौसमी रुघाखोकी ( सिजनल एन्फ्लुएन्जा ) लाग्नेको संख्या बढ्दो छ । यसलाई कतिपयले सुँगुरबाट सर्ने स्वाइनफ्लु भनेर प्रचार गरे पनि खासमा यो सिजनल इन्फ्लुएन्जा नै हो । यो मानिसबाट मानिसमा सर्ने एक किसिमको सरुवा रोग हो । यो कुनै नयाँ रोग नभइ श्वास–प्रश्वास प्रणालीमा भाइरसद्धारा लाग्ने तीब्रखाले संक्रमण हो ।

कसलाइ बढी जोखिम
यो रोग प्रायः सामान्य रुघाखोकीका रुपमा देखा पर्छ र यी लक्षण केही दिनमा आफैँ हराएर जान्छन् भने केही मानिसमा जटिलता पनि देखा पर्न सक्छ । विशेषगरि, गर्भवती महिला, ५ बर्षमुनिका बालबालिका , ६५ बर्षमाथिका बुढाबुवढी, रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता कम भएका व्यक्तिहरु र दीर्घरोगबाट प्रभावितहरुमा यसको जोखिम बढी हुन्छ र मृत्यु हुने सम्भावना पनि अन्यमा भन्दा बढी हुन्छ ।

लक्षण र चिह्न

• खोकी लाग्ने, घाँटी दुख्ने ।

• हाच्छिऊँ आउने, नाकबाट पानी बहने वा नाक बन्द हुने ।
• टाउको दुख्ने, आलस्य हुने ।
• हाडजोर्नी दुख्ने र मांसपेशी दुख्ने ।

बालबालिकामा देखिने थप लक्षण

• वाकवाकी लाग्ने वा बान्ता हुने ।
• पेट मडारिने ।
• झाडा–पखाला लाग्ने ।

बँच्ने उपाय

• खोक्दा वा हाच्छिउँ गर्दा नाक, मुख छोप्ने (सफा रुमाल, कपडा वा पाखुराले) ।
• साबुनपानीले पुरै सफा हुनेगरि पटक–पटक हात धुने ।
• हात नमिलाउने, नमस्कार गर्ने ।
• दुरी कायम गर्ने (अन्य ब्यक्तिसंग कम्तीमा १ मिटर वा २ हात टाढा रहने) ।
• रोगीलाई बेग्लै वा खुला झ्याल भएको कोठामा राख्ने (सम्भव भएसम्म रोगीलाई अन्य व्यक्तिभन्दा अलग्गै राख्ने) ।
• आँखा, नाक तथा मुखमा अनावश्यक हात नलैजाने । जथाभावी नथुक्ने वा सिँगान नफाल्ने ।
• शंकास्पद रोगीबाट सकभर टाढै रहने, बाहिर हिँड्दा अनिवार्य माक्स लगाउने ।
• रुघाखोकी लागेका व्यक्तिले ३–५ दिनसम्म घरमै आराम गरेर बस्ने ।
• रोगीलाई पौष्टिक खाना र प्रशस्त मात्रामा झोलिलो खानेकुरा, भातको माड, दाल, तरकारी र गेडागुडीको झोल आदी खुवाउने ।
• चुरोट–रक्सी नखाने ।
• दुध चुस्ने उमेरका बच्चालाई साबिकबमोजिम नियमित स्तनपान गराउने ।
• नयाँ पत्रिकाबाट