क्यान्सरदेखि हेपटाइटिससम्म सफल जडीबुटी उपचार

काठमाडौ, १० चैत । नेपाल सरकारको सहसचिव पदमा कार्यरत ५४ वर्षीय विश्वनाथ रेग्मी प्रोस्टेटग्लान्ड बढ्ने समस्याले पीडित भए ।

दोस्रो चरणमा नै पुगिसकेको भन्दै उहाँलाई चिकित्सकले शल्यक्रिया गरी खुर्केर फाल्नुपर्ने सुझाव दिए तर शल्यक्रियाको विकल्प खोजिरहेका उनले आयुर्वेदिक उपचार परामर्श केन्द्रमा पुगे ।

उक्त केन्द्रका कृष्णप्रसाद पोखरेलको जडीबुटी औषधि खाएपछि उनी राम्रो भएको छ । उनले भने– ‘‘पिसाबमा सङ्क्रमण हुने, ज्वरो आउने र बोल्नै नसक्ने अवस्थामा पुगेको थिएँ उहाँको औषधिले मलार्ई निकै राम्रो भएको छ ।’’ रेग्मीले भने–‘‘उहाँले ४५ दिन औषधि खानुपर्छ भन्नुभएको छ, आज मैले २० औँ दिन औषधि खाइरहेको छु तर मलार्ई धेरै ठीक भएको छ, म पुरानै अवस्थामा पुगिसकेँजस्तो महसुस भएको छ ।’’

भैरहवाकी ४३ वर्षीया मायाकुमारी पुनको पित्तथैली र कलेजोको बीचमा मासु पलाएको जानकारी नयाँबानेश्वरस्थित सिभिल अस्पतालले दियो । सो अस्पतालले त्यसलाई क्यान्सरको मध्य अवस्था भनेर समेत पहिचान ग¥यो ।

पित्तथैलीमा पानीको फोका देखिएको, कलेजो पनि खराब भई हेपटाइटिस् भइसकेकाले शल्यक्रिया गर्नु अत्यन्तै गम्भीर थियो । तत्कालै शल्यक्रिया गर्न आँट गरेन अस्पतालले । त्यसपछि उनीपनि आयुर्वेदिक उपचार परामर्श केन्द्रमा पुगिन । सोही केन्द्रको औषधि सेवनपछि हाल उनलाई निको भएको छ ।

पुन भन्नुहुन्छ, ‘‘जडीबुटी औषधि सेवन गरेपछि निको भएको छ । पछिल्लो ल्याब रिपोर्टले त्यो मासु हटिसकेको देखाएको छ । अस्पतालले पनि लगभग अब निको भयो भनेको छ ।’’ उहाँले उक्त औषधि दुई महिनादेखि सेवन भने गरिरहनुभएको छ । अरु केही समय औषधि सेवन गर्नुपर्ने पोखरेल बताए ।

गोङ्गबु बस्दै आएकी बुटवलकी अर्की ६९ वर्षीया लक्ष्मी छन्त्यालको पाठेघरमा क्यान्सर भएपछि भक्तपुर क्यान्सर अस्पतालमा रेडियोथेरापी सुरु गरियो । लामो समयसम्म थेरापी गराउँदा पनि निको हुने लक्षण नदेखिएपछि उहाँ २०७१ भदौ ७ गते सो अस्पतालबाट ‘डिस्चार्ज’ भई सोही आयुर्वेदिक उपचार केन्द्रमा औषधि सुरु गरेकि छिन। हाल उनलाई धेरै ठीक भइसकेको छ । उनले भनिन ‘‘भक्तपुर अस्पतालमै पुनः परीक्षण गराएँ, धेरै निको भइसकेको पछिल्लो ल्याब रिपोर्टमा देखिएको छ । औषधि त सेवन गर्दैछु तर अब मलाई निको भएको महसुस भएको छ ।’’

आयुर्वेदिक उपचार परामर्श केन्द्रमा उपचार गराउन आउने यस्ता बिरामीको भीड नै लाग्ने गर्छ । विशेषतः कलेजोमा देखिएका गम्भीर प्रकृतिका समस्या, आधुनिक उपचार पद्धतिले निको नहुने खालका विभिन्न प्रकारका हेपटाइटिस, कतिपय क्यान्सर, पिसाब नली एवम् पित्तथैलीका साथै यौनाङ्गमा हुने जटिलता, प्रोटेस्टो मेघाली तथा एचआइभी एड्सको समेत यहाँ आयुर्वेदिक उपचार हुँदै आएको छ ।

निजामती सेवाबाट सेवानिवृत गोरखा खरिबोट–९ का ६५ वर्षीय कृष्णप्रसाद पोखरेलले बुबा र हजुरबुबाको वैद्य पेसाबाट यो उपचार पद्धति सिकेका हुन । मेरो कुनै औपचारिक अध्ययन होइन तर मेरा बाजे, हजुरबुबा र बुबाले परापूर्वकालदेखि नै गर्दै आएको पेसा र उहाँहरुले नै मलार्ई सिकाएकाले मैले अहिले यस्ता धेरै रोगको उपचार गर्ने गरेको छु, उनले भने ।

विसं २०५६ देखि उनी यसैमा व्यस्त छन् । अस्पतालमा उचिार हुन नसकेका एचआइभी एड्सदेखि अरु कैयौँ रोगको सफल उपचार गरेपछि उहाँको बारेमा धेरै चिकित्सकबीच चर्चा चल्यो र नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्ले पनि अध्ययन ग¥यो । उनलाई परिषद्ले हाल प्रमुख अनुसन्धानकर्ताको रुपमा मनोनयन गरी अनुसन्धानको अनुमति दिएको छ ।

उहाँले जडीबुटीबाट उपचार गरी निको बनाएका प्रमाण विभिन्न अस्पतालका ल्याब रिपोर्टबाट प्राप्त भएपछि विशेषगरी कलेजो रोगका बारेमा उपचारका लागि अनुसन्धान गर्न गत फागुन ३ गते परिषद्ले उहाँलाई पत्र दिएको छ । उनलाई हेपटाइटिस बी, हेपटाइटिस सी र लिबर सिरोसिस्सम्बन्धी अनुसन्धानका लागि परिषद्ले अनुमति दिएको हो ।

नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्को मातहतमा ती रोगको औषधि उहाँले बिरामीलाई सेवन गराउने, त्यसको खर्च परिषद्ले ब्यहोर्ने र उहाँले दिने औषधिको परिणामको रिपोर्ट समयसमयमा लिने गरी परिषद्को नीति नियमबोजिम अनुसन्धान गर्ने गरी प्रमुख अनुसन्धानदाताको रुपमा उहाँलाई परिषद्ले अनुमति दिएको छ । उहाँले औषधिको मात्रा, त्यसको विश्वासनीयताको मापन र ती औषधिको निर्माणसम्बन्धी अध्ययन परिषद् मातहतमा रही अनुसन्धान गर्नु हुनेछ ।